Ha, hier weet ik een paar dingen over
.
Vanuit Turkije de Armeense grens over? Dan lijkt me het droogpompen van het Vanmeer een realistischere oplossing
. Sinds 1915 botert het zacht gezegd niet zo tussen die twee landen, en sinds begin jaren '90 is de grens, inclusief spoorlijn, daar compleet dicht. De spoorlijn Erzincan-Kars daarentegen ligt er al sinds 1939 en wordt momenteel, zoals zo veel in Turkije, gemoderniseerd.
Ik zie wel een andere mogelijkheid om ruim om het Meer van Van ruim te omzeilen (want een spoorlijn bouwen langs de oevers is daadwerkelijk een groot probleem), en dat is door de Azerbeidzjaanse exclave Nakhchivan. Er is een project om Kars met Nakhchivan te verbinden - ook ingetekend in dat Wikipedia-kaartje - via de korte grens tussen Turkije en Nakhchivan. Vanuit Nakhchivan kun je over bestaand spoor bij Jolfa de Iraanse grens over.
Een ander onderdeel van dit project, nog niet hier genoemd, is het Chinese plan om dwars door Centraal-Azië een normaalspoor(!)-lijn te bouwen van Kashgar in Xinjiang naar Sarakhs aan de Turkmeens-Iraanse grens. Dat is momenteel over de weg zo'n 1900 kilometer door drie landen (Kirgizië, Oezbekistan en Turkmenistan, via Osh-Ferghanavallei-Tashkent-Buchara-Mary) en de Irkeshtampas op de Kirgizisch-Chinese grens is 2950 meter hoog, en de Taldykpas even verderop (tussen Sary-Tash en Osh) 3615 meter... En laten we niet vergeten dat er in Centraal-Azië bepaald geen vrij verkeer van goederen bestaat: elke grensovergang betekent voor een goederentrein uren, zo niet dagen stilstand.
Marmaray is overigens ook een beetje een bottleneck: het drukke voorstadsverkeer door de tunnel onder de Bosporus maakt dat goederentreinen er alleen tussen ongeveer 1 uur 's nachts en 5 uur 's morgens doorheen kunnen, maar dat is tevens het onderhoudsvenster voor de tunnel en de spoorlijn.
Vanuit Chinees perspectief is een route door Iran
uitsluitend problematisch vanwege de Westerse sancties en uitdrukkelijk
niet vanwege het mullah-regime: dat is stabiel en stevig aan de macht (zie de protesten, die ondanks hun massaliteit maar weinig uitrichten). Het wispelturige Turkmeense regime baart de Chinezen waarschijnlijk meer zorgen. Maar ja, er zijn momenteel weinig alternatieven: Rusland is lastig - wederom, niet omdat ze Poetin niet aardig vinden (dat vinden ze niet, maar dat doet er niet toe), maar vanwege de logistieke problemen die oorlog en sancties met zich meebrengen - en in de middelroute via Kazachstan-Azerbeidzjan-Georgië ligt de Kaspische Zee in de weg.
Tot slot: ja, China bouwt in recordtempo schitterende megaprojecten, zowel in eigen land als daarbuiten. Helaas beginnen op zijn minst sommige daarvan echter ook weer net zo snel uit elkaar te vallen...
>https://www.wsj.com/articles/china-global-mega-projects-infrastructure-falling-apart-11674166180< (achter de betaalmuur, maar de kop zegt genoeg) en
>hier< een gratis artikel van een wat minder gerenommeerd nieuwsinstituut.